TỰ QUAN SÁT
Trừ khi cái tâm được hoàn toàn giải thoát
khỏi sự sợ hãi, nếu không thì tất cả mọi hình thức hành động đều chỉ làm tăng
thêm sự phiền hà, khổ đau và bối rối mà thôi Chúng ta đã thảo luận với nhau về
tầm quan trọng của một cuộc đổi mới tận gốc trong nội tâm con người . Và
cuộc đổi mới này phải được diễn ra trong tình trạng hoàn toàn tự do, giải
thoát. Từ ngữ "tự do" là từ ngữ nguy hiểm nhất, ngoại trừ chúng ta hiểu thấu suốt và rốt ráo ý nghĩa sâu xa của nó . Chúng
ta phải học hỏi toàn bộ những ẩn ý sâu xa, không phải chỉ là cái nghĩa đơn
thuần trong tự điển.
Phần lớn chúng ta dùng nó tùy theo khuynh hướng riêng tư, tùy theo ý thích hoặc
tính cách chính trị. Chúng ta sẽ không dùng từ đó theo tính cách chính trị hoặc
trường hợp riêng tư mà đi vào chiều sâu, vào phần nội tâm của nó.
Nhưng mà trước đó, chúng ta hãy thấu đáo từ
ngữ "học hỏi" cái đã. Chúng ta đã từng nói rằng chúng ta sẽ truyền
thông với nhau, có nghĩa là chúng ta cùng tham dự, cùng chia xẻ cho nhau, và
học hỏi là một phần của cái quá trình ấy. Bạn sẽ không học hỏi từ
diễn giả, nhưng học hỏi bằng sự quan sát, bằng sự dùng diễn giả như là một tấm gương
để quan sát sự chuyển động của tư tưởng, cảm giác, tinh thần và tâm tư của
chính bạn. Không có một thẩm quyền nào có thể ảnh
hưởng vào quá trình này . Mặc dầu diễn giả phải ngồi trên một chiếc ghế, vì nó
tiện nghi, vị trí ấy không hề cho ông ta một chút thẩm quyền nào .
Cho nên chúng ta có thể thoải mái dẹp
chuyện đó qua một bên, và để tâm vào sự học hỏi, không từ diễn giả, nhưng dùng
diễn giả để học hỏi về chính bản thân mình. Bạn học hỏi qua sự quan sát tâm tư
của chính bạn, chính cái nội tâm của bạn -- nó là cái gì?
Muốn học hỏi về nó, bạn phải có tự do, phải
có một nhiệt tình muốn tìm hiểu, một sự đam mê nồng nhiệt và trực tiếp. Bạn sẽ
không thể học hỏi được cái gì nếu bạn không có sự đam mê, không có nghị lực để
hoàn thành. Nếu đã có sẵn bất cứ loại định kiến, thiên
kiến, ưa thích, ghét bỏ, hoặc kết án nào thì người ta không còn có khả năng để
học hỏi được nữa, mà chỉ khiến cho điều họ muốn học hỏi trở thành méo mó mà
thôi .
Từ ngữ “rèn luyện” có nghĩa là “học” từ mộ
tá “người đã biết”, coi như là bạn chưa biết, nên bạn học từ người khác. Từ ngữ
rèn luyện ngụ ý như vậy . Nhưng ở đây, chúng ta dùng từ rèn luyện
không phải với cái nghĩa học từ người khác, nhưng mà là tự mình quan sát chính
mình, đòi hỏi một sự rèn luyện không qua sự đàn áp, sự bắt chước, hoặc là tuân
hành, hoặc là ngay cả sự điều chỉnh, nhưng thực sự là chỉ có quan sát mà thôi.
Sự quan sát thành khẩn đó chính là tự rèn luyện -- sự học hỏi xuyên
qua quan sát. Sự học hỏi thành khẩn đó chính là tự rèn luyện, trong chiều hướng
bản thân bạn phải rất là chú tâm, bạn phải dồi dào nghị lực, hành động với lòng
nhiệt thành, mãnh liệt và sâu sắc.
J.Krishnamurti (Trích Beyond Violence)
J.Krishnamurti (Trích Beyond Violence)
